Garaiak aldatu egiten direla ez dago ukatzerik. Ez dago XXI. mendeko eremurik aldaketatik kanpo geratu dena, onerako edo txarrerako. Honen adibideak nonahi aurki ditzakegu. Esaterako, eraman ditzagun gure arreta fokoak Azpeitiko zezen plazara. Bertan bi gizonek instituzioa zirudien errekorra apurtzeko saiakera egingo zuten. Eszenatoki, esan bezala, zezen plaza. 10 kilometroko ibilbidea egitea da helburu Euskal Herriko proba tradizional hontan. Duela 34 urte ezarri zuen Mariano Haro palentziarrak marka 29 minutu eta 52 segundotan. Ordutik inork ez zuen kronometroa azkarrago gelditu. Markaren hautsa harrotzea zen beraz Azpaitiako lehiakideen helburua: Ali Hassan Mahboob bahreindarra eta Geoffrey Kusuru ugandarra zein baino zein bere izena urrezko liburuan idazteko helburu tinkoarekin.

Probak kontzentrazio eta sendotasun extremoak esigitzen ditu, izan ere, edozein lasterketak eskatzen duen prestakuntza fisikoaz gainera, zirkuito borobilak inplikatzen duen etengabeko kurbak zaildu egiten du lasterketa . Orotara 100 buelta dira egin beharrekoak, eta hortarako bi korrikalariek mundu mailan arrakasta ugari lortu izanaren bermea zuten.

Garaiak aldatu dira, bai. 1977an Mariano Harok errekorra lortu zuen igande hartan, Tolosako zezen plaza jendez gainezka zegoen. 2011an panorama desberdina zen. Arratsaldeak izan zuen kutsu historikoa zezen plaza erdi apurrak baino ez zuen gozatu. Jarduera nostalgikoen presentzialtasuna galtzen atera den seinale. Ikusleen artean, bat besteak baino bereziagoa. Mariano Haro bera, bere markaren heriotza izan zitekeena ikusten. Ez zen beldurrik, halere, palentziarraren hitzetan. Marka beste baten eskuetan egoteko garaia bazela adierazten zuen.

Azkenik, historia gauzatu ahal izan zen Azpeitian. Mahboob-en esku dago orain erregetza, 29:37koa izango da hemendik aurrera erronkari ekin nahi diotenek gainditu behar duten erregistroa. Kusuruk ere Haroren denbora birrindu zuen, hamar segundo irabaziz.