“Argumentu zirraragarri bat ezin da inprobisatu”

• Iruñea, 1968.
• Euskal Filologian lizentziaduna da.
• Itzalaren baitan, Xake Mate eta Eguzki Beltzaren sekretua nobelak idatzi ditu
• Arotzaren eskuak dugu bere azken lana.

Hainbat ipuin sariketa irabazi ostean, nobela bat idaztea izan zen Alberto Ladron Aranaren hurrengo urratsa. Estreinako lan hark, Itzalaren baitan, arrakasta handia lortu zuen eta horrek idazten jarraitzeko adorea eman zion. Dagoeneko lau nobela di

Idazleak ez ditu etiketak maite baina, nola definituko zenuke nobela hau: thrillerra? thriller historikoa?

Suspentsezko thrillerra da. Suspentsea, ezustekoak eta zirrara dira nobelaren elementu nagusiak. Anek ikertzen duen misterioak bere erroak iraganean dituen arren, ez nuke nobela historikotzat sailkatuko, argumentua gaur egun gertatzen baita.

Bigarren Mundu Gerrak badu toki bat eleberri honetan; haren aurretiko eta ondotiko garaiak ageri ziren zure aurreko nobeletan; kasualitatea izan da, ala interes berezia pizten dizu giro hark, aldi hark?

Ez da kasualitatea, nire azken hiru eleberrietan Bigarren Mundu Gerraren gaia jorratu baitut modu batean edo bestean. Oso une historiko interesgarria deritzot, eta nire ustez halako garai nahasi batean istorioa girotzeak aberastu egiten du argumentua, eta erakargarriago egin. Hala ere, Xake Mate edo Eguzki Beltzaren sekretua ez bezala, Arotzaren eskuakgaurko egunean dago giroturik eta Gerra Mundiala iraganeko erreferentzia moduan besterik ez da agertzen.

Istorioa gaur egun gertatzeaz gain, bada beste aldaketa esanguratsu bat zure aurreko nobelen aldean: protagonista, Ane Duhalde, emakumezkoa da. Arrazoi bereziren bat horretarako?

Bi galderek erantzun bera dute: nobela honetan zerbait berria egin nahi nuen. Orain arte idatzi ditudan nobela guztiak edo iraganean (Xake Mate, Eguzki Beltzaren sekretua) edo garai mitiko batean (Itzalaren baitan) gertatzen ziren. Oraingoan, ordea, nobela biziago bat egin nahi nuen, ekintza handiagokoa, eta iruditu zitzaidan gaurko egunean kokatzeak lagunduko zuela helburu horretan. Ane protagonista neska da, alde batetik istorioak hala eskatzen zidalako, eta bestetik orain arteko nire protagonista guztiak gizonezkoak izan zirelako, eta aldatu nahi nuelako. Erronka berri bati aurre egin nahi nion.

Neska gaztea da Ane, eta ikerlari bikotea osatzeko-edo, polizia erretiratu bat sartu duzu. Eleberri polizialetako beste bikote ospetsu batzuk izan dituzu gogoan?

Ikerlari bikotearen klixea nahiko erabilia izan da halako istorioetan, bai nobeletan bai zinemaren munduan, emaitza desberdinekin. Nire ustez, kimika kontua da halako bikoteek bizia izatea edo ez. Eta askotan zenbat eta desberdinagoak izan, kimika handiagoa egoten da ikerlarien artean. Polizia erretiratua Aneren kontrapuntua da: gizonezkoa da, zaharra, zinikoa eta sinesgabea. Ez ditu Aneren kezkak ulertzen, oso bestelako mundu batean bizi baita. Hala ere, bien artean nahiko giro ona sortzen da.

Ondo eraiki ohi duzu zure eleberrietako trama, korapiloa. Idazten hasi aurretik lotzen dituzu mutur guztiak, ala idatzi ahala bururatzen zaizkizu gauzak?

Plan jakin batetik abiatzen naiz beti, eta askotan lan horrek hainbat hilabetez iraun dezake. Tramaren mugarri nagusiak ongi finkatutakoan hasten naiz idazten. Dena den, idatzi bitartean ideia hoberik bururatuz gero, ez dut arazorik izaten nobela hankaz gora jartzeko. Nire helburua argumentu zirraragarriak eraikitzea da, eta hori ezin da inprobisatu. Nahitaezkoa da egitura sendo bat hasieratik edukitzea.

Liburu honetan ere azpimarragarria da amaiera, hemen argituko ez duguna...

Berebiziko garrantzia ematen diot nire nobelen amaierari. Nire ustez, amaiera indartsu batek aho zapore ona uzten dio irakurleari. Irakurleak gustukoak ditu ezustekoak, biziki atsegin du idazleak engainatzea. Hori ez da erraza, baina asmatuz gero irakurlearen oniritzia jasoko duzu dudarik gabe. Espero dut nobela honen amaierak txunditurik uztea irakurlea. Suspentsezko nobeletan funtsezkoa da intentsitateari eustea nobela osoan, bestela galdu egiten duzu irakurlearen interesa. Eta amaieran ezin duzu huts egin, intentsitatea goratu egin behar da, kapituluetan zehar egin duzun apustu hori goratu egin behar duzu. Amaieran hordagoa bota behar diozu irakurleari.